اُطلُبُوا الوَلَدَ وَ التَمِسوهُ؛ فَإنَّهُ قُرَّةُ العَينِ، و رَيحانَةُ القَلبِ (مكارم الأخلاق: ج ۱ ص ۴۸۰ ح ۱۶۶۵)
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله:
فرزند بخواهيد و آن را طلب كنيد؛ چرا كه مايه روشنى چشم و شادىِ قلب است.
 
گزیده ای از فرمایشات مقام معظم رهبری
 

• به آینده کشور هم فکر کنید همچنان که ما فکر میکنیم که چهار پنج تا بچه افتاد بر روی دوش خانواده وضع زندگیشان چگونه خواهد شد  فکر این را هم باید بکنید که این چهار پنج تا بچه وقتی بزرگ شدند و شغلی پیدا کردند چه کمکی می توانند به پیشرفت کشور بکنند.
• فرزندآوری یک مجاهدت بزرگ است.

 
 
 
برنامه جمعیت ارتقای باروری سالم و فرزندآوری
 
 
برنامه های باروری سالم در توازن جمعیت و تدوین سیاست های جمعیتی نقش مهمی بر عهده دارد. این برنامه به افراد کمک می کند تا از بارداری غیر ارادی جلوگیری کنند ، زمان تولد فرزندان خود را با شرایط سلامتی و سن خود تطبیق دهند و آگاهانه درباره تعداد فرزندان خود تصمیم بگیرند. برنامه های سلامت باروری علاوه بر جنبه های بهداشتی تاثیر مهمی در سایر ابعاد اجتماعی ، حقوقی ، اقتصادی ، روانی و فرهنگی دارد. نتایج باروری سالم منجر به کاهش مرگ و میر مادران ، نوزادان، کودکان ، جلوگیری از سوء تغذیه در مادر و کودک ، جلوگیری از زایمان در سنین نا مناسب ،کاهش بیماری های ژنتیکی، جلوگیری از حاملگی های برنامه ریزی نشده و سقط های عمدی و عواقب حاصله از آن نظیر وقوع بیماری ، معلولیت و مرگ و همچنین عاملی برای فراهم کردن زمینه مناسب ارتقاء سلامت خانواده می شود که از اهداف اساسی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی می باشد. توانمند سازی خانواده ها برای انتخاب تعداد فرزندان و زمان فرزندآوری ، پرهیز از بارداری های در سنین نامناسب و بارداری های با فاصله زمانی کمتر از 3 سال، پیشگیری از بارداری های پرخطر یا غیر ارادی و کاهش تصمیم به سقط های غیر قانونی از مهمترین محور های فعالیت های این برنامه می باشد.
 
 
 
 
مهمترین چالش‌های پیش‌روی باروری در کشور

5. گرايش زنان به تحصيلات و آموزش عالي
5.  نداشتن امنيت شغلي زنان شاغل
5. افزایش میانگین سن ازدواج
5. کاهش تعداد ازدواج طی چند سال اخیر
6.  افزایش فاصله بین ازدواج و تولد فرزندان اول و بعدی
5. روند رو به افزایش طلاق
5. تمایل به تک فرزندی
5.  تزلزل بنیان و پایداری خانواده ها(طلاق عاطفی)
5.  آسیب های اجتماعی (از جمله اعتیاد، طلاق و سقط)
5.  ناباروری ( تاثیر عوامل محیطی و ... )
5.  مرگ زودرس
5. توسعه شهرنشيني
5.  توسعه اشتغال زنان ( دغدغه های مادران شاغل و ... )
5. افزایش تعداد جمعيت با تحصيلات عالي
5. مسایل اقتصادی ( شغل ، درآمد مکفی ، مسکن و ...)
5. آینده نگری ( ترس از نابسامانی های اجتماعی )

 
 
 
در راستای اجرایی سازی سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری به اجرای برنامه های ویژه از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تاکید شده است؛
 

17. ترویج ازدواج سالم و بموقع
17. پرهیز از تک فرزندی
17. غربالگری و شناسایی زوجین نابارور
17. کاهش طلاق

 
 
سن مناسب ازدواج و باروري
سنين باروري در يك خانم از 15 سالگي آغاز شده و حدودا تا 49 سالگي ادامه مي يابد. در واقع يك زن در فاصله سني15 تا 49 سالگي، از توان باروري و فرزندآوري برخوردار خواهد بود. سنين 18 تا 35 سالگی سنین مناسب برای باروری بوده و خانواده ها فرصت خواهند داشت تا بتوانند فرزندان خود را با در نظر گرفتن اصول سلامت به دنيا بياورند. بهترين سن براي باروري 20 تا30 سالگي است پس بهتر است فرزندآوري را خيلي به تاخير نيندازند. با افزايش سطح تحصيلات، سواد سلامتي مردم نيز افزايش مي يابد و اطلاعات مناسبي در ارتباط با سلامت باروري و فرزندآوري كسب مي كنند. اين امر باعث مي شود كه زوجين در سنين مناسب و با رعايت فاصله زماني مناسب بين بارداري ها اقدام به فرزند آوري كنند. براي اينكه در جامعه اي رشد جمعيت از ميزان منطقي برخوردار باشد و جامعه مورد نظر با رشد منفي جمعيت روبرو نگردد، دراين راستا يك خانم درصورت ازدواج در سن مناسب و بارعايت حداقل فاصله سه سال بين بارداري ها زمان كافي در اختيار خواهد داشت تا تعداد فرزندان خود را به گونه اي تنظيم كند كه از حداقل دو فرزند فراتر رود. هم اكنون عواملي مانند افزايش دوران مرخصي بارداري و پس از زايمان، برخورداري همسران (پدران) از مرخصي فرزندآوري،ازسياست هاي ترغيب كننده زوجين نسبت به فرزندآوري بيشتربوده است.
تاثیر به تاخير انداختن بارداري
 تا زماني كه خانواده به بهترين شرايط از نظر اجتماعي و اقتصادي و ... برسد، مي تواند روي باروري زن و مرد تاثير بگذارد و باروري را با مشكل مواجه كند همچنين درصورت طولاني شدن فرزند آوري در ابتداي زندگي زوج هاي جوان ، آنان براي پركردن خلاهاي عاطفي خود به سراغ گزينه هاي جايگزين مانند اينترنت، موبايل و ماهواره و .. رفته كه مي تواند دليلي براي افزايش طلاق عاطفي در سال هاي اخير بين زوجين باشد. همچنین با افزایش بیش ازحد فاصله بین فرزندان هم امکان دستیابی به تعداد فرزند دلخواه در یک خانواده کمتر شده و هم فرصت بارداری با بهترین شرایط از مادر گرفته خواهد شد.
تک فرزندی
تک فرزندی پدیده جدیدی نیست و در گذشته نیز خانواده‌ های تک ‌فرزند وجود داشته‌اند با این تفاوت که این نوع تک‌فرزندی، درگذشته چندان به میل و خواسته خانواده‌ها نبود و اغلب خانواده‌ها تعداد زیادی فرزند داشتند.در جامعه امروز نگرش خانواده‌ها به فرزندآوری و تعداد فرزندان تغییر کرده است؛ به ‌بیان ‌دیگر، امروزه خانواده‌ها به تک ‌فرزندی ارادی گرایش پیدا کرده‌اند؛ والدین به‌ طور ارادی و به دلخواه خود به داشتن یک فرزند اکتفا می‌کنند.این تغییر در ساختار خانواده و کاهش تعداد فرزند، تغییر در روابط درون خانواده را نیز به همراه داشته و کیفیت زندگی تک‌ فرزندان را تحت تاثیر قرار داده و خانواده‌های تک ‌فرزندی را با محدودیت ایفای نقش مواجه کرده است به این صورت که فرزند، امکان ایفای نقش خواهر یا برادر را ندارد و از قابلیتها و مهارت‌هایی که در روابط بین خواهر و برادر شکل می‌گیرد، محروم است.
لحظه ای ازدواج یک دختر و پسر تک فرزند را مجسم کنید . کودک آنها نه خاله خواهد داشت و نه عمه، نه عمو و نه دایی! چنین زوجی نه تنها خودشان از نعمت داشتن خواهر و برادر محروم بوده اند ، بلکه فرزندشان در خلاء ناخواسته محروم بودن از بستگان درجه یک زندگی خواهد نمود. پدر و مادر این زوج نیز باید بدانند که در این دنیای ماشینی نمیتوان از تک فرزند انتظار داشت که مرهمی برای تنهایی زود هنگام والدین خود باشد، به عبارتی تنهایی در تنهایی!
 
 
نمونه ای از پیامدهای تک فرزندی

17. فرزند سالاری
17. تضعیف شبکه های ارتباطی خویشاوندی و جایگزینی رسانه (تلویزیون، رایانه، ماهواره و اینترنت )
17. فشار زیادی را از سوی خانواده برای بهتر بودن در کارها، مدرسه و دیگر فعالیت‌ها تحمل می‌کند.
17.  ممکن است از دخالت پدر و مادر در کارش خسته شود.
17. سخت‌تر دوست پیدا می‌کند.
17. به تنهایی مسوول مراقبت از پدر و مادرخود هنگام پیری است.
17. هیچ‌وقت داشتن برادر و خواهر را تجربه نمی‌کند.
17. کودکانی که تنها بزرگ می شوند ، لذت بازی و دعوا و رقابت های بین خواهر و برادر را تجربه نمی کنند و خاطره ای هم برایشان ایجاد نمی شود.

ناباروری
باروری یکی از مهمترین و شیرین ترین اتفاقات زندگی مشترک برای هر زوج است و داشتن فرزند بر استحکام خانواده می افزاید، در مقابل پدیده ناباروری بر تزلزل بنیان خانواده تاثیر گذار است.
ناباروری یعنی باردار نشدن تا یک سال علی رغم عدم استفاده ازروش های پیشگیری از بارداری و داشتن تماس جنسی منظم برای باردار شدن(در افراد 35 سال با گذشت 6 ماه بایستی بررسی شود) . ناباروری اولیه در اكثريت قريب به اتفاق زوجین نابارور‌ روی می دهد ولی ناباروری ثانویه در درصد كمتري از زوجين (داشتن تجربه بارداري و زايمان و داشتن فرزند و رویارویی با مشکل برای فرزند بعدی) ممکن است اتفاق بیفتد.
باید به این نکته توجه داشت که شیوه زندگی سالم برای همسران، یک گام مهم برای رسیدن به هدف مشترک، یعنی داشتن کودک سالم است. ناباروری مشکل زن و شوهر است و لازم است هردو با هم بررسی شوند.
از شیوه های نادرست زندگی که در ایجاد ناباروری تاثیر دارند می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• استعمال دخانيات
• ازدواج ديرهنگام
• فرزندآوري بسیار دير
• استرس
• رانندگی طولانی مدت
• بهره گيري نادرست از تلفن هاي همراه و لپ تاپ
• پوشیدن لباس زیر تنگ مردانه
• برخي رژيم هاي خاص غذايي

در صورتی که با اصلاح شیوه زندگی در یک یا هر دوی زوجین مشکل باروری وجود دارد بایستی در کمترین زمان ممکن اقدام به استفاده از یکی از روش های درمانی زیر تحت نظر پزشک متخصص قرار گرفت .
 
 
کاهش طلاق
خانواده یکی از ارکان اساسی جامعه به شمار می رود و دست یابی به جامعه سالم آشکارا در گرو سلامت خانواده است ، در این میان طلاق از جمله آسیب ها و مشکلاتی است که سلامت جامعه را به خطر انداخته و مانع از پیشرفت آن می گردد.
طلاق آفتي اجتماعي و از مهمترين پديده هاي حيات انسان تلقي شده و هيچ جامعه اي نميتواند نسبت به آن بي توجه بماند. هيچ جامعه اي نمي تواند ادعاي سلامت كند اگر از خانواده هاي استوار برخوردار نباشد. اگر جامعه اي به سوي افزايش طلاق پيش رود بدون هيچ شكي در آستانه بحران قرار دارد.
در این راستا وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی به دستور شورای عالی انقلاب فرهنگی و افزایش مدت کلاس های اموزشی زوجین در مرکز مشاوره هنگام ازدواج از 2 ساعت به 6 ساعت، با همکاری سازمان بهزیستی ، دادگستری و سازمان تبلیغات اسلامی در جهت کاهش طلاق و آسیب های اجتماعی با ؛آموزش زوجین با عناوین؛ مباحث روانشناسی، حقوق متقابل زوجین، احکام ، بهداشت و سلامت
باروری گام موثری برداشته است. امید است بتوانیم با استعانت از پروردگار متعال در جهت تحکیم و پایداری بنیان خانواده ها خدمات ارزنده ای ارائه نماییم.
برنامه ریزی زوجین برای فرزندآوری سالم
ورود هرفرزند به زندگی زوجین بایستی با آمادگی کامل جسمی و روانی والدین و با استقبال پرشکوه آنها همراه باشد .
هر زوجي كه تصميم دارد صاحب فرزندي شود بايد از قبل به شرايط مناسب بچه دار شدن فكر كند، برنامه ریزی نماید، تحت مشاوره قرار بگيرد و در صورت لزوم مراقبتهاي خاص را دريافت كند.  اولین قدم در راه دستیابی به حفظ سلامت مادران و نوزادان دردوران بارداری ارایه خدمات پیش از بارداری به زنان متمایل به بارداری می باشد.
 
در واقع فرزندآوری باید آگاهانه، آزادانه و مسئولانه باشد.