مراغه یكی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران و دومین شهر بزرگ استان آذربایجان شرقی می باشد كه در كنار رودخانهي زیبای صافی و در مشرق دریاچهي ارومیه و بر دامنهي جنوبی كوه سهند قرار گرفته  است.   نام قدیمی مراغه را مراوا یا ماراوا ذكر كرده‌اند و بر همین اساس قدمت شهر مراغه به دورهي ماد بر می‌گردد.
      موقعیت منطقه‌ای مراغه طوری است كه از شمال به شهر تبریز و ارتفاعات كوههای سهند و از شرق به شهرستان هشترود و از سمت مغرب به دریاچهي ارومیه و از جنوب به شهرستان میاندوآب محدود است.
      فاصلهي مراغه –تبریز از طریق جادهي آسفالته120 کیلومتر است . اختلاف ساعت این شهر با تهران   ۲۱ دقیقه و 30  ثانیه است. این شهر علاوه بر جادهي آسفالته از طریق خط آهن به تبریز و تهران و از طریق خطوط هوایی به تهران متصل می‌شود. بطور كلی مراغه از دو ناحیه كوهستانی و جلگه‌ای تشكیل یافته و از لحاظ آب و هوا معتدل (متمایل به سردی) و نسبتاً مرطوب است.
      مراغه یكی از مراكز مهم تهیه و صدور خشكبار محسوب می شود . از چشمه‌های معدنی معروف  اطراف شهر مراغه می‌توان به شورسو ، گشایش ، ایستی‌بلاغ ، قره‌ پالچیق و ساری‌سو اشاره كرد.  از بناهای تاریخی و قدیمی آن مي توان گنبد سرخ ، گنبد مدور ، گنبد غفاریه و گنبد كبود را نام برد.
      اوج شهرت نام مراغه به عهد هلاكوخان می‌رسد. در دورهي هلاكوخان و در زمانی كه مراغه به عنوان پایتخت برگزیده شده بود با تقاضا و تشویق دانشمند بزرگ ایرانی خواجه نصیر الدین طوسی معتبرترین مركز علمی جهان یعنی رصدخانهي مراغه در یكی از تپه‌های شمال غربی مراغه احداث  گردید كه قبل از ویرانی یكی از بزرگترین مراكز پژوهشی و نجومی زمان خود در جهان بود و هم اكنون گنبدی بلند جهت پوشش بقایای برج مركزی رصد خانه بر روی آن احداث گردیده كه به عنوان نمایشگاه ، از آلات و وسایل نجومی آن دوره نیز در آن استفاده خواهد شد . از سوغات مراغه می توان صابون ، سجوق باسلوق ، عسل و خشکبار آن را نام برد.
 
      مردم این دیار عموماً میهمان نواز ، آگاه ، خونگرم و در درستی دیرپا هستند.  در غریبه نوازی شهره‌اند و كمتر زیر زور می‌روند و اگر از لحاظ مادی ضعیف باشند كمتر از آن حرف می‌زنند و نسبت به غرور و شخصیت خویش بسیار حساس هستند.
      وقتی كه كتاب فرهنگ این دیار را می‌گشائیم هر ورقش از باورها ، سمبل‌ها ، سنتها و ارزشهای نیاكانش حكایت دارد و چنان می‌بینیم كه با جانبازیهای اجدادش از دستبرد تاریخ به دور مانده و دست نخورده و سینه به سینه چون میراث گرانبها به فرزند رسیده است. به حقیقت این آداب و سنن با اصول و عقاید اسلامی عجین شده و جلوهي روحانی به خود گرفته است و در پیوندی پایدار با پیشینه تاریخی و میراث كهن حیثیتی غرورآفرین و جاودانه یافته است. مردم این شهر به زبان آذری سخن می‌گویند و پیرو مذهب شیعه ي  اثنی عشری هستند.
      بر اساس آخرین تقسیمات کشوری این شهرستان دارای 71 روستای اصلی ، 22 روستای قمر و 74 روستای سیاری می باشد